Pierwsze ciężarówki przejechały przez budowane, polsko-ukraińskie przejście graniczne Malhowice-Niżankowice koło Przemyśla [ZDJĘCIA]

Pierwszy samochód ciężarowy przekroczył granicę w poniedziałek, tuż po godz. 8 rano. Z Ukrainy wjechał do Polski. Bez żadnego ładunku. Najpierw przeszedł odprawę i kontrolę celną po stronie ukraińskiej, następnie po polskiej.

- Na drodze prowadzącej do przejścia w Niżankowicach stoi już kilkanaście pustych ciężarówek - mówi nam dziennikarz z Ukrainy.

Ruch odbywa się po tymczasowej drodze, ułożonej z betonowych płyt. Obok budowana jest infrastruktura nowego przejścia. Ma być gotowa za około rok.

- Jest to szczególny dzień w stosunkach polsko-ukraińskich. W tym trudnym dla Ukrainy i świata czasie, na mocy porozumienia pomiędzy premierami Polski i Ukrainy, otwieramy kolejne przejście graniczne, od tak wielu lat oczekiwane. Mam nadzieję, że będzie ono służyło nie tylko rozwojowi współpracy gospodarczej, szybkiemu przepływowi towarów, ale także integracji i współpracy Polski i Ukrainy - mówi Marek Kuchciński, szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

- Gwarancją wsparcia walczącej Ukrainy jest utrzymanie przepustowości przejść granicznych tych istniejących i rozbudowa tych, które powstają - twierdzi Ewa Leniart, wojewoda podkarpacka.

W latach 90. ub. wieku, tuż po upadku ZSRR i odzyskaniu niepodległości przez Ukrainę, rozpoczęły się starania o uruchomienie w tym miejscu przejścia granicznego. Prowadzi tędy przedwojenne jeszcze droga z Przemyśla, do Niżankowic po stronie ukraińskiej i dalej w kierunku Dobromila. Szczególnie aktywne w staraniach o budowę nowego przejścia były lokalne społeczności z powiatu przemyskiego po polskiej stronie i rejonu starosamborskiej po stronie ukraińskiej.

- Uruchomienie odpraw w Malhowicach to kolejne rozwiązanie usprawniające przekraczanie granicy, szczególnie w odniesieniu do przejazdów samochodów ciężarowych. Otwarcie nowego przejścia pozwoli na skrócenie czasu oczekiwania na odprawy - informuje Komenda Główna Straży Granicznej.

Możliwość przekraczania granicy w tym miejscu nie obejmuje pustych, nieoczyszczonych cystern, przeznaczonych do przewozu materiałów niebezpiecznych.

- Dla nas to bardzo ważne wydarzenie. Starania o jego powstanie trwały od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Spodziewam się, że szybko będziemy mogli otworzyć jeszcze więcej nowych przejść granicznych. W ubiegłym roku zostały wybudowane dwa nowe przejścia z Rumunią. Są kolejne projekty - twierdzi Mustafa-Masi Nayyem, prezes Agencji Odbudowy i Rozwoju Infrastruktury Ukrainy.

Zgodnie z planami, drogowe, polsko-ukraińskie przejście graniczne Malhowice - Niżankowice, na południe od Przemyśla, miało być gotowe w 2025 roku i być przeznaczone do ruchu lokalnego ludzi pojazdów osobowych i o ładowności do 3,5 tony oraz autobusów.

Jednak sytuacja w Ukrainie powoduje, że te plany się zmieniły. Kilka tygodni temu władze województwa podkarpackiego poinformowały, że przejście zostanie otwarte w już pierwszym kwartale przyszłego roku.

W niedalekiej odległości od budowanego, drogowego przejścia granicznego, przebiega linia kolejowa 102 z Przemyśla do Niżankowic, Chyrowa i dalej na południe. Od ponad 20 lat nie była używana, jednak w ub. roku została wyremontowana po polskiej i ukraińskiej stronie. Technicznie jest przystosowana do ruchu pociągów.

Kilka dni temu w Medyce odbyło się robocze spotkanie poświęcone przywróceniu kursów pociągów na linii 102.

- Mogliśmy dokładnie ustalić, jaką infrastrukturą dysponujemy w kontekście odpraw i organizacji ruchu granicznego oraz co jest jeszcze do zrobienia, aby te połączenia kolejowe mogły zostać przywrócone – tłumaczy Ewa Draus, wicemarszałek podkarpacki.